در این مقاله قصد داریم شما را با مهمترین بخش در گوشیهای پرچمدار امروزی یعنی نمایشگر LTPO آشنا کنیم و سپس به بررسی تفاوتهای آن با پنلهای OLED بپردازیم.
نمایشگرهای LTPO در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. اصطلاح LTPO مخفف اکسید پلی کریستال با دمای پایین است که یک نوع فناوری پنل پشتی در نمایشگرهای OLED محسوب میشود. این فناوری موجب خواهد شد تا صفحه نمایش علاوهبر ارائه نرخ نوسازی متغیر، شارژ باتری کمتری نسبت به نمایشگرهای OLED معمولی مصرف کند.
البته شرکتهای فناوری تا این لحظه از نمایشگرهای LTPO تنها در محصولات پرچمدار خود استفاده کردهاند و ممکن است مدتی طول بکشد تا دستگاههای مقرونبهصرفه و ارزانتر نیز به این نمایشگرها مجهز شوند. از محصولاتی که تاکنون با نمایشگر LTPO عرضه شدهاند میتوان به آیفون ۱۳ پرو اپل، گلکسی S22 اولترا سامسونگ، پیکسل ۶ پرو گوگل، اپل واچ سری ۷ و چند مورد دیگر اشاره کرد.
نمایشگر LTPO چیست و چگونه کار میکند؟
نمایشگر LTPO میتواند بدون استفاده از یک قطعه سختافزاری میان کنترلکننده گرافیک و پردازنده گرافیکی (GPU)، بهصورت پویا نرخ نوسازی خود را تغییر دهد. این ویژگی موجب کاهش چشمگیر مصرف باتری میشود؛ زیرا گوشی شما دیگر نیازی به نمایش تعداد زیادی از فریمها در زمان انجام کارهای مختلف نخواهد داشت.
برای مثال، نمایشگر در هنگام مشاهده یک عکس ثابت میتواند نرخ نوسازی را کاهش دهد تا مصرف انرژی و بار پردازشی کم شود. از سوی دیگر، این نرخ میتواند در هنگام بازیکردن افزایش یابد زیرا نمایش تعداد بیشتری از فریمها برای کاربران کارآمد خواهد بود. شایان ذکر است که سایر نمایشگرها مانند پنلهای LTPS که نام آنها مخفف سیلیکون پلی کریستال با دمای پایین است، بدون استفاده از قطعه سختافزاری اضافی قادر به ارائه نرخ نوسازی متغیر نمیباشند.
به همین دلیل است که نرخ نوسازی نمایشگر برخی از گوشیها تنها بین ۹۰ و ۱۲۰ هرتز یا ۶۰ و ۱۲۰ هرتز جابهجا میشود. اما نمایشگرهایی که به فناوری LTPO مجهز شدهاند میتوانند نرخ نوسازی را بین ۱ هرتز و بیشترین میزان تغییر دهند. برای آنکه متوجه شویم نمایشگر LTPO چیست، ابتدا باید بدانیم که پنلهای OLED از چه چیزی ساخته شدهاند. این نوع پنلها دارای سه بخش اصلی هستند که شامل یک لایه انتشاردهنده ارگانیک، یک سطح شیشهای محافظ و همچنین یک صفحه پشتی میشود.
این صفحه نحوه عملکرد هر پیکسل را کنترل میکند و از ترانزیستورهای لایه نازک (TFT) تشکیل شده است که عمدتا به دو دسته تقسیم میشوند. دسته اول مسئولیت روشنکردن هر یک از پیکسلها را بر عهده دارد؛ در همین حال، دسته دوم میزان روشنایی آنها را حفظ خواهد کرد. ناگفته نماند که در سالهای اخیر شاهد استفاده از سه نوع صفحه پشتی TFT در نمایشگرها بودهایم که عبارتاند از: سیلیکون آمورف (a-Si)، سیلیکون پلی کریستال با دمای پایین (LTPS) و اکسید ایندیم گالیم روی (IGZO).
نمایشگر LTPO درواقع با ترکیب ویژگیهای مربوط به پنلهای LTPS و IGZO ساخته شده است؛ به گونهای که نمایشگرهای LTPS بهرهوری انرژی را به ارمغان میآورند و از سوی دیگر، پنلهای IGZO نرخ نوسازی متغیر را ارائه میدهند.
نمایشگر LTPO چه تفاوتی با پنلهای OLED دارد؟
نمایشگر LTPO درواقع یک نسخه بهینهسازی شده از پنلهای OLED است اما همچنان در دستهبندی متفاوتی نسبت به این نوع پنلها قرار میگیرد. همانطور که قبلا اشاره کردیم، یک صفحه نمایش OLED از صفحه پشتی LTPS بهره میبرد؛ در حالی که یک نمایشگر LTPO OLED دارای ترکیبی از صفحات پشتی LTPS و IGZO است. علاوهبر این، یک نمایشگر OLED معمولی برای ارائه نرخ نوسازی متغیر نیاز به یک قطعه اضافی دارد؛ اما پنلهای LTPO OLED میتوانند این کار را بدون نیاز به آن قطعه انجام دهند.
امروزه نمایشگرهای LTPO در گوشیهای هوشمند میتوانند بدون استفاده زیاد از شارژ باتری، نرخ نوسازی خود را بین ۱ تا ۱۲۰هرتز یا بیشتر تغییر دهند؛ به همین دلیل است که بسیاری از سازندگان تمایل دارند تا از نمایشگرهای LTPO در گوشیهای پرچمدار خود استفاده کنند.
مزایای نمایشگر LTPO
نمایشگر گوشی هوشمند یکی از قطعاتی است که انرژی زیادی مصرف میکند و درصورت ارائه نرخ نوسازی بالا میتواند استفاده زیادی از شارژ باتری بکند؛ در اینجا نمایشگر LTPO وارد عمل میشود و میتواند بهصورت پویا نوخ نوسازی را تغییر دهد که موجب کاهش چشمگیر مصرف شارژ باتری خواهد شد.
یک صفحه نمایش OLED معمولی قادر است بین نرخهای نوسازی مختلف جابهجا شود اما توانایی آن در این زمینه محدود است و نمیتواند مانند نمایشگرهای LTPO براساس فعالیت کاربر، این نرخ را تا ۱ هرتز کاهش دهد. به عنوان مثال، صفحه نمایشهای همیشه روشن را در نظر بگیرید که در بیشتر اوقات محتوای ثابت را نمایش میدهند به سختی به نرخ نوسازی بیشتر از ۱۰ هرتز نیاز دارند.
درصورتی که گوشی شما به نمایشگر LTPO مجهز شده باشد، نیازی به نمایش محتوا با نرخهای نوسازی بیشتر مانند ۶۰، ۹۰ یا ۱۲۰ هرتز ندارد و به جای آن، میتواند این نرخ را به ۱ هرتز کاهش دهد که موجب کاهش مصرف شارژ باتری میشود. این ویژگی در موقعیتهای دیگر نیز کارآمد خواهد بود؛ به گونهای که نمایشگر ممکن است نرخ نوسازی خود را در مواقعی که لازم نیست، کاهش دهد و تنها درصورت لزوم آن را افزایش دهد.
اگرچه میزان دقیق بازدهی نمایشگرهای LTPO مشخص نیست، اما تخمین زده میشود که این نوع نمایشگرها از نظر مصرف انرژی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد بهتر از پنلهای OLED عمل میکنند.
کدام گوشیها از نمایشگر LTPO بهره میبرند؟
اپل نخستین شرکتی بود که در زمان معرفی ساعت هوشمند اپل واچ سری ۴ از فناوری نمایشگرهای LTPO رونمایی کرد. سپس سامسونگ نیز به اولین تولیدکننده گوشیهای هوشمند با نمایشگرهای LTPO OLED تبدیل شد و آخرین دستگاه سری نوت این شرکت، نخستین گوشی با صفحه نمایش LTPO محسوب میشود. از آن زمان تاکنون شاهد عرضه چندین گوشی بالارده با نمایشگر LTPO بودهایم.
در لیست زیر میتوانید نام چند گوشی هوشمندی که به نمایشگر LTPO مجهز شدهاند را مشاهده کنید:
- گلکسی نوت ۲۰ اولترا سامسونگ
- آیفون ۱۳ پرو مکس اپل
- گلکسی زد فولد ۳ سامسونگ
- گلکسی زد فلیپ ۳ سامسونگ
- پیکسل ۶ پرو گوگل
- گلکسی S21 اولترا سامسونگ
- اوپو Find X3 پرو
- اوپو Find X5 پرو
- وان پلاس ۱۰ پرو
- وان پلاس ۹ پرو
- ریلمی GT 2 پرو
- شیائومی ۱۲ پرو
9th November 24