همه ما با عبارت “log off” در وبسایتها برخورد داشتهایم و این عبارت را در اغلب موارد میتوان به عنوان یک دستور تحقیرآمیز در نظر گرفت که خطاب به کاربر آنلاین بیان میشود و از او خواسته میشود که گوشی خود را زمین بگذارد یا از کامپیوتر فاصله بگیرد و قدم بزند.
این نوع خروج از سیستم هرچند روی دستگاه انجام میشود، اما در واقع برای ایجاد یک حالت ذهنی توام با آرامش انجام میگردد. البته یک طنز تلخ در این روش وجود دارد: فردی که از نظر ذهنی میخواهد از سیستم خارج شود، چه برای یک ساعت چه برای یک هفته، میتواند کماکان از نظر فنی لاگین باقی بماند. کاربران معمولا تبهای مرورگر را بهصورت باز ترک میکنند. اکثر ما عادت داریم که لاگین بمانیم تا از همان جایی که کاری را متوقف کردهایم ادامه دهیم.
رابط کاربری وبسایتها تقریبا موید این حرف است و اگر مردم زمانی لاگین کردن را به اندازه لاگ اوت کردن اهمیت میدادند، اما حالا شرایط تغییر کرده است. به گفته جسی شوالتر، طراح رابط کاربری، امروزه دسترسی به دادهها اهمیت زیادی برای کاربران دارد، حتی به قیمت جمعآوری دادههایشان توسط وبسایتها و اپلیکیشنها. به همین خاطر، لاگ اوت کردن ارزش کمتری برای کاربران دارد.
در واقع اینطور به نظر می رسد که دکمه logout از کار افتاده است. خود من فقط در مواقعی که نمیخواهم از یک وبسایت یا برنامه برای مدتی استفاده نکنم از آنها خارج میشوم. البته این کار همیشه آسان نیست. من اخیرا از لپتاپ دوستم برای ارسال چند ایمیل استفاده کردم و وقتی خواستم از آن لاگ اوت کنم متوجه شدم که خروج من از حساب جیمیلام باعث خروج دوستم نیز میشود و به همین خاطر مجبور شدم از دستگاه دیگری مثل گوشی برای لاگ اوت کردن استفاده کنم.
به نظر میرسد که دکمه لاگ اوت عملاً از کار افتاده است
این نوع ممانعت از خروج میتواند تائیدکننده نظریه من باشد: وبسایتها و اپلیکیشنها طوری طراحی شدهاند تا کاربران همواره لاگین باقی بمانند، انگار انگیزه سودآوری در این کار وجود دارد. در واقع به همین خاطر است که دکمه logout همیشه در انتهای منوی اکثر برنامهها قرار میگیرد.
این دکمه حتی در اپلیکیشنهایی مثل واتساپ و فیسبوک مسنجر تاحدودی حذف شده است. بنابراین، این نوع رابط کاربری تقریبا همسو با منافع شرکتها است تا کاربران بهسختی بتوانند از برنامهها خارج شوند. در حال حاضر، میتوان ویدیوهایی را در یوتیوب پیدا کرد که با هزاران بازدید نحوه خروج از برنامههای خاص را آموزش میدهند.
البته من برای بررسی نظریه خودم، با برخی طراحان رابط کاربری تماس گرفتم و در صحبتی که با آنها داشتم متوجه شدم که واقعیتهایی نیز در این زمینه وجود دارد. در واقع نوع رفتار کاربران در فضای آنلاین، تاثیر مهمی در تصمیماتی که طراحان رابط کاربری میگیرند دارد. اکثر کاربران به طور پیوسته بین رابطهای کاربری گوشی و کامپیوتر خود جابهجا میشوند و حتی گاهی بهطور همزمان از هر دو استفاده میکنند. این به معنای آن است که کاربران دوست دارند دادههایشان به طور یکپارچه بین دستگاههایشان منتقل شود.
این روزها، کاربران انتظار دارند دادههایشان به طور یکپارچه بین دستگاهها منتقل شود
اکثر رابطهای کاربری طوری طراحی شدهاند تا کاربرپسند باشند و مدت زمان زیادی با آنها صرف شود. به این طریق، کسبوکارها میتوانند از تعامل مشتریان با محصولاتشان سود ببرند و شرکتهای تبلیغاتی نیز درآمدهای خود را افزایش دهند.
البته در همه موارد لازم نیست کاربر برای لاگین کردن یک حساب کاربری ایجاد کند. بلکه فقط کافی است به یک سایت اجازه دهد تا یک کوکی را ایجاد کند و دادههای کاربر را جمعآوری نماید. این کوکیها حتی بعد از آنکه مرورگر بسته میشود پاک نمیشوند، بنابراین کاربر میتواند از نظر فنی برای مدت زمان طولانی لاگین باقی بماند. آمار نشان میدهند که فقط تعداد کمی از کاربران اقدام به پاک کردن دستی کش خود میکنند. همان طور که میدانید دادههای جمعآوری شده اغلب برای نمایش تبلیغات هدفمند توسط شرکتها مورد استفاده قرار میگیرند.
از آنجائیکه امروزه کاربران با طراحی رابطهای کاربری معاصر کمتر آشنایی دارند، پروسه sign-out کردن کمی چالش برانگیز شده است. رابطهای کاربری در طول یک دهه گذشته سفارشیتر و پیچیدهتر شدهاند فلذا کاملا طبیعی است که خارج شدن از حسابهای کاربری چندان راحت نباشد.
بنابراین هدف توسعه دهندگان خارج نشدن حداکثری کاربران از سیستم است، مگر اینکه اپلیکیشنهایی طراحی کنند که حاوی اطلاعات حساس کاربران باشند. برای نمونه، در اپلیکیشنهای پزشکی یا مالی، لاگ اوت کردن یک ویژگی کاملا خودکار است. در مورد برخی سایتهای خبری با paywall، مثل نیویورکر و مجله نیویورک، نیز کاربران از خارج شدن مرتب گله دارند.
اما آیندهای که برای این موضوع می توان متصور بود آن است که کاربران خواهان کنترل بیشتر بر جمعآوری دادههای خود و نحوه استفاده از آنها باشند. در عوض باید حالت های بیشتری نسبت به حالت باینری لاگین یا لاگ اوت کردن وجود داشته باشد. بنابراین رابطهای کاربری باید بسته به مکان، زمان، کارها و نیازهای کاربر تغییر کنند و تکامل یابند.
در چنین آیندهای، هنگامی که ما از کامپیوتر خود فاصله میگیریم و به کارهای دیگر مشغول میشویم یا به پیادهروی میرویم، دستگاههای ما لاگین باقی خواهند ماند و تجربه یکپارچهای را تا زمانی که برگردیم ارائه خواهند کرد.
منبع: Verge
15th November 24