مراقبت از دندان کودکان باید از همان لحظات رویش آن؛ آغاز شود تا در سنین بالاتر دچار مشکلات متعدد نشوند. برای مراقبت باید روش های خاصی که پزشکان توصیه کرده اند را به کار بگیرید. با انجام روش های اصولی از همان سنین پایین سلامت دهان و دندان فرزندان خود را تضمین کرده اید. از طرفی بسیاری از مشکلات اگر در کودکی برطرف شوند دیگر در بزرگسالی گریبان گیر آن ها نخواهد شد. قطعا رفع مشکلات دندان در بزرگسالی سخت تر و هزینه بر می باشد؛ پس در ادامه تمام روش های مراقبت از دندان کودکان را بررسی می کنیم تا فرزندانتان در آینده دندان هایی سالم داشته باشند.
چگونه باید مراقبت از دندان اطفال را شروع کنیم؟
والدینی که به تازگی فرزندشان به دنیا آمده است، معمولا به دنبال روش های مختلف مراقبت از سلامت او هستند تا در آینده دچار بیماری های گوناگون نشود. حالا شاید عده ای از والدین تصور کنند تا زمانی که فرزندشان دندان درنیاورده، نیازی نیست که مراقبت از دهان و لثه را انجام دهند. این تصور غلط بوده و از زمان نوزادی باید مراقبت های مخصوص در این حوزه انجام شود. با این کار به محض شروع رویش دندان از سلامت آن دیگر نگران نخواهید بود. نوزادان شیرخوار پس از مصرف شیر مقدار از آن در دهانشان باقی می ماند. والدین باید با حوله ای نرم و کوچک و یا گاز استریل، لثه ها را بعد از هر وعده غذا تمیز نمایند. تمیز کردن لثه نوزادان اصلا کار سختی نیست و در مدت زمان کوتاهی باکتری ها از بین می روند. البته باید بدانید که باکتری ها قبل از رویش دندان آسیبی به آن ها نمی رسانند ولی از آن جایی که زمان رویش آن در هر نوزاد متفاوت و غیرقابل پیش بینی است، باید روش های مراقبتی را با دقت انجام بدهید. درآخر، اگر بعد از چند ماه احساس کردید که رویش دندان آغاز شده، باید دستمال خود را آغشته به کمی خمیردندان حاوی فلوراید کنید.
آیا فلوراید برای اطفال خطرناک است؟
از آنجایی که اطفال در سنین حساسی می باشد و هرگونه ترکیبات شیمیایی را برای آن ها نمی توان مصرف کرد، به همین علت والدین در برابر استفاده از خمیردندان مقاومت می کنند. اما توصیه شده است که فقط از خمیردندان حاوی فلوراید برای کودکان بهره بگیرید. حالا ممکن است در ذهن پدر و مادرها سوال پیش بیایید که آیا فلوراید برای اطفال خطرناک است؟ با قطعیت می گوییم خیر. فلوراید وظیفه محافظت از دندان ها را داشته و آن ها را قوی و سالم نگه می دارد. این ماده، در تقویت مینای دندان نقش به سزایی دارد و در نتیجه دندان ها پوسیده نمی شود. مقدار خمیردندان حاوی فلوراید که باید برای کودکان در نظر بگیرید، به اندازه 25/0 میلی گرم، روزانه می باشد. باید دقت داشت تا بیش از مقدار مورد نیاز این ماده مورد استفاده قرار نگیرد؛ زیراکه مشکلاتی مانند فلوروز را به وجود می آورد. فلوروز عارضه ای است که تا مدت زیادی به صورت لکه بر روی دندان ها خودش را نشان می دهد و حتی احتمال دارد که دیگر پاک نشود. اگر قصد تهیه خمیردندان با این ماده را داشتید، حتما نوع کودکانه آن را بخرید. برای اطمینان خاطر از مقدار دقیق مصرف آن در روز، به متخصص دندان پزشکی کودکان https://www.dorsandentalclinic.com/%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/مراجعه کرده و با او مشورت نمایید.
چگونه باید از دندان های کودکان نوپا مراقبت کنیم؟
بعد از رویش اولین دندان کودک، والدین با مسئله و چالش نحوه مراقبت از آن ها رو به رو می شوند. لازم است تا به کودکان خود، در سنین پایین تر نحوه درست مراقبت از بهداشت خود را یاد بدهید. شیوه صحیح نگهداری از دندانهای کودکان نوپا به شکل زیر می باشد.
- دندان های تازه، باید روزی دوبار مسواک زده بشوند.
- در طول روز باید بعد از وعده غذایی و قبل از خواب دندان ها با مسواک تمیز شوند.
- هنگام مسواک زدن، کمی زبان فرزندتان را با مسواک تمیز کنید. با این کار، طرز صحیح شستشو دهان را می آموزد.
- حداقل زمان عمر مسواک 3 ماه و حداکثر زمانی که می توان از آن بهره برد 6 ماه می باشد. پس از این دوره باید مسواک با برس نو تهیه نمایید.
- بعد از اینکه دلبندتان از مسواک استفاده کرد، از خشک شدن آن اطمینان حاصل کنید؛ چراکه باکتری ها در محیط های مرطوب فعالیت می کنند.
- برای مراقبت از دندان های کودکان نوپا بهتر است که هر 6 ماه یکبار برای معاینه به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید. پزشک با بررسی شرایط بهداشت دهان فرزندتان، بهترین راهکار برای نگهداری بهتر را به شما ارائه می دهد.
- پس از رویش اولین دندان بهتر است دیگر شیردهی شبانه صورت نگیرد، در این صورت زمینه ورود باکتری و آسیب به آن ها مهیا نمی شود.
- کودکان در این سن علاقه مند به خوردن شیرینی جات و مواد قندی هستند؛ بنابراین بیشتر در معرض آسیب قرار می گیرند. پدر و مادرها باید برای این خوراکی ها جایگزین مفید پیدا کنند و یا پس از مصرف آن، دهان شستشو داده شود.
- توجه داشته باشید که خمیردندان های مخصوص برای محافظت از دندان بچه را تهیه کنید؛ چون کودکان نوپا نیاز دارند تا با مواد خاصی مثل فلوراید سطح دندان هایشان کاملا تمیز شود.
اهمیت مراقبت از دندان های شیری
دندان های شیری معمولا عمر چندان زیادی ندارند و پس از چند سال می افتند؛ به همین علت عده ای مراقبت از آن ها را امری بیهوده می دانند. اما با عدم مراقبت از آن ها، قطعا زمینه مشکلات متعددی را در دندان های دائمی فراهم کرده اید. دندان های اولیه فضا را برای دندان های اصلی نگه می دارند؛ پس در صورت افتادن بی موقع آن ها، فضایی آزاد ایجاد می شودکه شاید نیاز به متخصص فک و صورت باشد https://www.dorsandentalclinic.com/%d8%ac%d8%b1%d8%a7%d8%ad%db%8c-%d9%81%da%a9-%d9%88-%d8%b5%d9%88%d8%b1%d8%aa/. با فضای آزاد ایجاد شده، دندان های اصلی نامرتب رشد می کنند که در آینده کودک نیاز به خدماتی چون ارتودنسی خواهد داشت. MILK TEETH در سلامت فک و استخوان های آن تاثیر زیادی دارد؛ بنابراین با آسیب به دندان شیری قدرت عضلات فک تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. همچنین دندان های اولیه سالم در گفتار اطفال نقش دارد و برای طرز صحیح بیان کلمات به آن نیاز خواهند داشت. عفونت در این ناحیه خیلی زود به دندان های دائمی نفوذ کرده و آن ها را خراب می کند. درنهایت، دندان های سالم شیری کمک می کند تا فرزندتان به خوبی غذا را بجود و احساس ناراحتی نداشته باشد. پس همانطور که گفته شد، از دندان های شیری مراقبت کنید تا کودک دندان دائمی سالمی در بزرگسالی داشته باشد.
دلایل خراب شدن دندان های شیری
دندان های شیری به دلایل مختلف خراب شده و یا آسیب می بینند. با آگاهی بر علت هر مشکل می توان راهکارهایی برای جلوگیری از آن پیشنهاد داد. در ادامه علت هر مشکل را بررسی می کنیم.
علت پوسیدگی دندان شیری
لایه سخت بیرونی که از دندان های شیری محافظت می کنند، نسبت به بزرگسالان نرم و نازک تر هستند. پس خیلی حساس بوده و زودتر در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. باکتری ها از مواد قندی تغذیه کرده و در محیط مرطوب رشد می کنند. سطح دهان بچه ها نیز به علت مصرف شیر یا نوشیدنی های قندی و مرطوب می باشد.زمانی که کودک با شیشه شیر بخوابد، شیر در دهان جمع شده و محیط قندی و مناسب را به وجود می آورد. در نتیجه، باکتری ها به سرعت شروع به تخریب دندان اولیه کودک می کنند و باعث ایجاد حفره در آن می شوند. البته سیستم ایمنی اطفال توسط بزاق دهان این باکتری ها را دور می کند ولی همیشه این روش دفاعی بدن پاسخگو نیست.
علت سیاهی دندان شیری
حتما لکه های سیاهی را بر روی دندان شیری اطفال مشاهده کرده اید. این لکه ها ممکن است در اثر استفاده از قطره های آهن باشد. اگر بعد از استفاده این دارو، دندان تمیز یا شسته نشود لکه ها ایجاد خواهند شد. ولی همیشه سیاهی در این ناحیه به علت مصرف برخی داروها نمی باشد، بلکه احتمال دارد پوسیدگی MILK TEETHبه قدری زیاد باشد که دندان سیاه بشود. پس می توان گفت که علت سیاهی دندان شیری، پوسیدگی بیش از حد آن می باشد.
علت زردی دندان شیری
بعضی وقت ها در نزدیکی بافت لثه لکه های زرد به صورت نواری دیده می شود. زمانی که پوسیدگی پیشرفت کند، باعث ایجاد لکه های زرد خواهد شد که ممکن است سلامت دندان دائمی را نیز تهدید کند. در موارد حادتر که آسیب به بافت لثه می رسد باید به متخصص جراح لثه مراجعه کرد. پس مهم ترین علت زردی دندان شیری، پیشرفت پوسیدگی آن می باشد.
علت شکستگی دندان شیری
شکستکی دندان شیری می تواند نتیجه زمین خوردن، تصادف، ضربه و یا دندان قروچه کردن باشد. اما بعضی اوقات بدون هیچ فشار خاص یا ضربه ای، دندان خرد و یا شکسته می شود. خرد شدن آن باعث می شود تا کودکان درد زیادی را برای خوردن غذا و یا … تحمل کنند. مهم ترین علت شکستگی دندان درجات بالایی از پوسیدگی می باشد. هنگامی که باکتری ها سطح بیرونی دندان شیری را کاملا از بین ببرند، با کوچک ترین فشاری باید منتظر تکه تکه شدن آن باشید. در این شرایط دندان دیگر قابلیت استفاده را ندارد و اکثر متخصصان کشیدن آن را پیشنهاد می کنند.
عواملی که موجب پوسیدگی دندان کودک می شود
پوسیدگی دندان یکی ازرایج ترین مشکلات در بین کودکان می باشد. در واقع علت اصلی اکثر خرابی ها و احساس درد در این ناحیه، پوسیدگی است. اما پوسیدگی خود به خود به وجود نمی آید و یک سری عوامل باعث به وجود آمدن آن می شوند. مهم ترین عواملی که موجب پوسیدگی دندان می شود به شرح زیر می باشد.
تغذیه نامناسب اطفال: کودکان علاقه بسیار زیادی به خوردن شیرینی جات دارند و همین مورد باعث می شود تا فضای قندی مناسب برای رشد باکتری های مضر در دهان آن ها فراهم شود.
بیماری: بعضی اوقات بیماری های مختلف دلیلی بر پوسیدگی دندان کودکان می شود. بیماری هایی نظیر عفونت، آفت، خراش دیدگی لثه و یا … زمینه ورود باکتری ها را فراهم می کنند.
مسواک نزدن: رعایت نکردن بهداشت دهان و مسواک نزدن از مهم ترین دلایل پوسیدگی زودرس در کودکان می باشد. عدم شستشو سبب می شود تا جرم و پلاک به مرور زمان بر روی دندان تشکیل شود.
استفاده از برخی داروها: بعضی از داروها برای بیماری های خاص تجویز می شود. اما از عوارض آن ها می توان به کاهش ترشح بزاق دهان کودک اشاره کرد، که با خشک شدن دهان باکتری ها فرصت بیشتری برای فعالیت پیدا می کنند.
خمیردندان فاقد فلوراید: همیشه مسواک زدن کافی نیست و همراه آن باید از مواد شستشو مخصوص دهان نیز استفاده کرد. از آن جایی که دندان اطفال بسیار حساس هستند، باید به وسیله موادی چون فلوراید از آن ها محافظت شود. برخی خمیردندان ها حاوی فلوراید می باشند تا لایه محافظتی در برابر فعالیت باکتری ها ایجاد کنند.
خوابیدن کودک با شیشه شیر در دهان: از رایج ترین دلایل پوسیدگی دندان اطفال خوابیدن کودک با شیشه شیر در دهان می باشد. شیر حاوی مواد قندی مثل لاکتوز بوده و محیط مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم می کنند. حالا اگر اطفال با شیشه شیر بخوابند، یعنی مدت زمان زیادی فضای دهان مرطوب و قندی بوده و باکتری ها فرصت بیشتری برای فعالیت پیدا می کنند.
عدم معاینات مرتب دندان پزشک: دندان های اولیه خیلی سریع مورد حمله باکتری ها قرار می گیرند. به همین علت بیشتر بچه ها در معرض پوسیدگی زودرس هستند. این پوسیدگی ها گاهی توسط والدین تشخیص داده نمی شوند و زمانی که عوارض آن دیده شود، متوجه خواهند شد. اما پزشکان این حوزه با معاینات مرتب از همان لحظات ابتدایی خرابی را تشخیص می دهند و آن را درمان می کنند. بنابراین عدم معاینات مرتب توسط دندان پزشک به معنای بی توجهی به سلامت دهان و بهداشت آن می باشد.
ژنتیک: ژنتیک انسان ازجمله مواردی است که در ایجاد پوسیدگی ها نقش دارد. زمانی که این بیماری در ارث خانواده باشد، امکان دارد به فرزندان نیز منتقل شود.
انتقال بزاق آلوده: عوامل پوسیدگی همراه با بزاق دهان فرد آلوده به کودک منتقل می شود. این عامل با خوردن غذا یا نوشیدنی افراد دیگر در کودک به وجود می آید.
تغذیه مادر در دوران بارداری: دوران بارداری از حساس ترین دوره های نمو جنین می باشد. تمام مواد مغذی از طریق مادر به فرزند انتقال داده می شود. اگر در زمان بارداری مادر ویتامین و کلسیم کافی استفاده نکند، در آینده فرزند دندان ضعیفی خواهد داشت.
چگونه می توانم از پوسیدگی در دندان اطفال جلوگیری کنم؟
علت های متعددی برای پوسیدگی وجود دارد اما چگونه می توان از پوسیدگی در دندان اطفال جلوگیری کرد؟ با این روش های جلوگیری خیال خودتان را از بابت سلامت دهان فرزندتان راحت کنید.
رژیم غذایی مناسب: با کم کردن مقدار مصرف قند و شیرینی در طول روز، می توان از بروز مشکلاتی مثل پوسیدگی جلوگیری کرد.
مرتب مسواک زدن: مسواک زدن روزانه و مرتب اجازه تشکیل پلاک و جرم بر روی دندان را نمی دهد.
کشیدن نخ دندان: نخ دندان از روش های موثر پیشگیری از پوسیدگی در دندان اطفال است. با کشیدن آن تمام ذرات و باقی مانده غذا از میان دندان ها خارج می شود.
خمیردندان حاوی فلوراید: فلوراید از مواد محافظتی است که دندان ها را در برابر خرابی مقاوم می کند. دندان شیری لایه های محافظتی نازکی دارند و نیاز به مواد کمکی برای مراقبت بیشتر خواهند داشت.
زمان صحیح استفاده از شیشه شیر: برای جلوگیری از آسیب و پوسیدگی، موقع خواب شیشه شیر در دهان اطفال نباشد. در این صورت باکتری ها فرصتی برای تجمع و فعالیت نخواهند داشت.
ویزیت منظم دندان پزشک اطفال: با ویزیت و معاینه منظم حداقل هر 6 ماه یکبار دندان های کودکان توسط پزشک مخوص، از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری کنید.
عوامل ژنتیکی: حقیقتا در برابر عوامل ژنتیکی روش خاصی برای پیشگیری وجود ندارد. فقط می توان با محافظت بیشتر و رژیم غذایی مناسب محافظت بیشتری به عمل آورد.
سیلانت درمانی: سیلانت شیار های موجود در دندان های آسیا را می پوشانند. این کار باعث می شود تا ذرات غذا در درزها باقی نماند و پوسیدگی ایجاد نشود.
روش های درمان پوسیدگی دندان اطفال
متخصصان این حوزه روش های مختلفی برای درمان پوسیدگی دندان ارائه داده اند. این روش ها باتوجه به مقدار پیشرفت آسیب دیدگی تعیین خواهند شد.
پر کردن: در روش اول مقدار خرابی دندان با مواد مخصوصی پر می شود. در این روش پس از پر شدن دندان، دیگر خرابی پیشروی نمی کند و در همان نقطه متوقف می شود.
فیشورسیلانت: فیشورسیلانت یک ماده درمانی است که بر روی دندان اطفال قرار می گیرد تا ذرات و باقی مانده غذا در بین آن باقی نماند. در این روش تا مدت های طولانی دندان خراب و یا پوسیده نخواهد شد.
عصب کشی: در بعضی موارد پوسیدگی بسیار شدید می باشد به طوریکه ریشه دندان نیز آسیب می بیند.و متخصص درمان ریشه دندان https://www.dorsandentalclinic.com/%d8%b9%d8%b5%d8%a8-%da%a9%d8%b4%db%8c-%d8%af%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86/پزشک عصب کشی را انتخاب می کند.
رمینرالیزاسیون مینای دندان: این روش درمانی به شیوه ای جدید و با استفاده از فلوراید آسیب دیدگی را در دندان کودکان کم تر می کنند. فلوراید درمانی باعث می شود تا مینای خراب شده تا حدی ترمیم شوند و مقاومت خود را به دست بیاورند.
خطر دندان های پوسیده برای کودکان چیست؟
باقی ماندن دندان های پوسیده در دهان کودکان خطرات و عوارض زیادی را به دنبال دارد. باید بعد از مشاهده علائم پوسیدگی هرچه سریع تر برای درمان و ترمیم آن اقدام نمایید.
- اولین عوارض دندان پوسیده برای اطفال، کم اشتهایی و بی میلی به غذا می باشد. در این سن فرزندان شما نیاز به مصرف مواد مغذی برای رشد دارند. اگر از خوردن غذا سرباز زنند قطعا مواد موردنیاز به بدنشان نمی رسد. علت بی اشتهایی، احساس درد و ناتوانی برای جویدن غذا است. تا زمانی که احساس درد بر کودک غلبه کند، او غذا خوردن را کنار می گذارد.
- دومین عوارض باقی ماندن دندان های خراب در دهان اطفال، آسیب به ریشه های آن و یا حتی آسیب به دندان های دائمی می باشد. خرابی های جزئی با روش های درمانی آسان تری ترمیم می شوند. هرچقدر خرابی و عفونت بیشتر شود، کم کم ریشه های آن را درگیر کرده و درمان را سخت تر می کند. مرحله بعدی این خرابی ها، آسیب به دندان های دائمی و تحت تاثیر قرار دادن آن ها است. با عدم درمان به موقع، در آینده دندان های اصلی فرزندانتان پوسیده می شود.
- سومین خطر دندان های پوسیده برای کودکان، از بین رفتن لایه سخت بیرونی آن می باشد. لایه سخت دندان ها را حفظ می کند و عدم وجود آن ها باعث خرد شدن و شکستگی خواهد شد. تقریبا این مرحله بدترین عوارض حساب می شود چراکه دندانپزشک مجبور است دندان را بکشد. با کشیدن آن فضای خالی در لثه ایجاد شده و باید به وسیله فضا نگهدار تا سال ها جای خالی دندان اصلی حفظ شود. در غیر این صورت دندان به صورت ناهماهنگ رشد می کند که در آینده باید از روش ارتودنسی برای مرتب کردن آن ها استفاده کرد. عده ای تصور می کنند که با ایمپلنت دندان فوری در تهران می توان این فضای خالی را پر کرد. اما این روش در کودکان با دندان های شیری پاسخگو نیست.
روش های تمیز کردن دندان اطفال
روش های تمیز کردن دندان اطفال از سنین پایین یعنی نوزادی شروع می شود و تا سنین بالاتر ادامه پیدا می کند. با تمیز کردن اصولی و صحیح از سنین کودکی در آینده، فرزندان شما دچار مشکلاتی مانند خرابی، عفونت و یا … نخواهند شد. راه های مراقبت از دندان نوزادان با دیگر سنین کمی متفاوت است. نوزادانی که هنوز دندان در نیاورده اند، باید لثه آن ها پاکسازی شود. لثه ها را بعد از شیر خوردن با دستمال نرم و پاکیزه، تمیز می کنند. بعد از رویش اولین دندان بهتر است که از مسواک های انگشتی برای تمیز کردن استفاده کنید. در این صورت فرزندانتان در سنین پایین، به اهمیت مراقبت از دندان خود پی می برند. سعی کنید تا این روش ها را بعد از غذا و قبل از خواب تکرار کنید تا عوامل پوسیدگی از بین بروند. سپس روش های تمیز کردن کودکان 2 سال به بالا با مسواک و خمیردندان می باشد. در این سن باید روش اصولی مسواک زدن به فرزندان آموزش داده شود.
مراقبت از دندان کودکان زیر 2 سال
مراقبت از دندان کودکان زیر 2 سال از نوزادی شروع می شود. بعد از انجام مراحل پاک کردن لثه با دستمال، زمان رویش اولین دندان در 4 الی 7 ماهگی می رسد. نحوه مراقبت از بهداشت دهان پس از رویش اولین دندان کمی متفاوت تر می شود. در این مرحله باید با مسواک های نرم دهان و دندان را تمیز کنید. مسواک های انگشتی به علت سهولت در استفاده و برس های بسیار نرم مورد تایید پزشکان قرار گرفته اند تا والدین از آن ها برای از بین بردن باکتری ها در سطح دندان بهره ببرند. لازم به ذکر است که اطفال در این سن درکی از خمیردندان ندارند و احتمال دارد که آن را قورت دهند؛ پس استفاده از خمیر دندان برای بچه های زیر 2 سال ممنوع می باشد.
مراقبت از دندان کودکان 3-6 سال
مراقبت از دندان کودکان 3-6 سال به این صورت است که باید 2 بار در روز به مدت 2 دقیقه مسواک بزنند. کودکان در این سن درک بهتری پیدا می کنند و به همین علت می توان از خمیردندان در شستشو دهان آن ها کمک گرفت. ولی قبل از استفاده از آن، والدین باید به فرزندان خود قورت ندادن خمیردندان را یاد بدهند. پدر و مادرها می توانند در حین مسواک زدن کنار فرزند خود باشند تا اجازه قورت دادن به آن ها را ندهند. همچنین توصیه شده است که این خمیردندان حاوی فلوراید باشد تا محافظت بیشتری از دندان ها به عمل آورد. توجه داشته باشید که مقدار فلوراید حداقل 1000 پی پی ام و حداکثر 1500 پی پی ام باشد. در مرحله آخر، نوبت به شستشو دهان با آب می رسد، در این مرحله آب باید هرچه زودتر خارج شود تا فلوراید خاصیت خود را از دست ندهد.
مراقبت از دندان های کودکان 7 سال به بالا
مراقبت از دندان های کودکان 7 سال به بالا برای والدین چندان سخت نمی باشد؛ چراکه در سنین پایین تر نحوه درست مسواک زدن را به آن ها آموزش داده اند. در این سن نیز فرزندانتان نیاز به دوبار مسواک در طول روز خواهند داشت. همچنین خمیردندانی که استفاده می کنند، باید حاوی فلوراید به اندازه 1000 پی پی ام تا 1500 پی پی ام باشد. این ماده کمک زیادی در حفظ سلامتی دهان آن ها می کند ولی نباید که آن را قورت دهند. می توانید در روند مسواک زدن فرزندانتان نظارت داشته باشید تا به موقع و درست آن را انجام بدهند.
چه زمانی اطفال می توانند از نخ دندان استفاده کنند؟
نخ دندان یکی از موثرترین راه های مراقبتی از دندان می باشد. تمیز کردن دندان های عقبی با مسواک برای کودکان دشوار خواهد بود؛ چون دسترسی به نواحی عقب تر سخت می شود. اما با این وسیله تمامی ذرات و باقی مانده غذاها از شیار دندان خارج شده و باکتری ها عملا فرصتی برای فعالیت نخواهند داشت؛ پس استفاده از آن برای اطفال توصیه شده است. مهم ترین سوالی که در ذهن والدین به وجود می آید این است که چه زمانی اطفال می توانند از نخ دندان استفاده کنند؟ سن دقیقی را برای این کار نمی توان در نظر گرفت؛ چون هر کودک در سن خاصی شروع به دندان درآوردن می کند. در نتیجه، زمانی می توانید از نخ دندان استفاده کنید که حداقل دو دندان در کنار هم روییده باشد. در سنین پایین تر باید خودتان این کار را برعهده بگیرید تا فرزندتان کم کم خودش به مرحله یادگیری برسد.
خوراکی های مفید برای سلامت دندان اطفال
علاوه بر مراقبت از بهداشت دهان و تمیز کردن آن، یک سری خوراکی ها در تقویت سلامت دندان کودکان موثر واقع شده اند. این خوراکی ها همان رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی می باشد.
آب
آب نوشیدنی مفید برای کودکان محسوب شده و باید به جای نوشابه و دیگر نوشیدنی های شیرین مصرف شوند. نوشیدنی های قندی باعث ایجاد پلاک بر روی دندان خواهد شد، اما آب بدن فرزندتان را هیدراته نگه می دارد و هیچ آسیبی به بهداشت دهان آن ها نمی زند. از طرفی ترشح بزاق عامل از بین رفتن باکتری ها می باشد که با نوشیدن آب، بزاق بیشتر تحریک می شود تا دهان خشک نماند.
سبزیجات
سبزیجات، پلاک و باکتری های مضر را از سطح دندان پاک می کند. برخی از دندان پزشکان این ماده غذایی را مسواک طبیعی می نامند. همچنین سبزیجات، آب کافی به بدن فرزندتان می رساند و از این نظر هم مفید واقع شده است؛ پس به جای کربوهیدرات های مضر، از این ماده غذایی برای عصرانه و میان وعده روزانه کودک استفاده کنید. سبزیجات مفید مانند: کرفس، هویج، پل کلم، کلم بروکلی و …
پنیر
پنیر در دسته مواد غذایی کلسیم دار قرار می گیرد. کلسیم در استحکام دندان ها نقش پررنگی دارد و به همین علت این رژیم غذایی کمک زیادی به بهداشت دهان اطفال می کند. از طرفی این ماده غذایی، PH دهان را جور تنظیم کرده که بزاق بیشتری در طول روز ترشح شود. بزاق نیز یکی از عوامل مهمی می باشد که اجازه فعالیت به باکتری ها را نمی دهد. البته به جز پنیر، ماست، شیر و یا لبنیات کم چرب، می تواند کلسیم موردنیاز بدن فرزندتان را تامین کند.
میوه
میوه نیز مانند سبزیجات یک میان وعده کاملا مفید به حساب می آید. میوه ها اکثرا مقادیر زیادی ویتامین C داشته و منبع خوبی برای تامین ویتامین بدن می باشد. این ویتامین به کلاژن سازی بافت لثه کمک بسیاری می کند و در شرایطی که لثه ملتهب و یا آسیب دیده باشد، آن را ترمیم می کند. از طرف دیگر، ویتامین ها اجازه فعالیت باکتری در سطح مینای دندان را نمی دهند و سلامت دهان تضمین می شود. میوه های مفید مانند: طالبی، پرتقال، سیب، توت فرنگی و …
تخم مرغ
تخم مرغ منبع تامین کننده پروتئین، فسفات و ویتامین D می باشد. این خوراکی برای بهداشت و سلامت دندان کودکان مفید است؛ چراکه تمام مواد مذی برای تقویت آن ها را دارا می باشد. کلسیم و ویتامین در استحکام ساختار دندان نقش به سزایی دارند و با مصرف آن ها، در برابر آسیب و خرابی مقاوم تر خواهند شد.
آجیل
آجیل ها علاوه بر چربی مفید در استحکام مینای دندان نیز موثر واقع شده اند. مواد مغذی آجیل و یا انواع دانه ها باعث می شود تا لایه محافظتی از دندان قوی تر از قبل، باکتری ها را بیرون براند. با عدم فعالیت باکتری، کودکان دندان های سالمی خواهند داشت.
خوراکی های مضر برای سلامت دندان کودکان
همانطور که یک سری خوراکی ها برای سلامت دهان اطفال مفید واقع می شوند، خوراکی های مضر برای سلامت دندان کودکان نیز غیر مفید و خطرناک تلقی می شوند. یکی از روش های مراقبت از دندان کودکان پرهیز از این مواد غذایی می باشد.
کربوهیدرات ها
کربوهیدرات ها یا مواد غذایی نشاسته دار تاثیرات بدی بر روی سلامت دهان می گذارند. اگرچه این مواد برای سلامت بدن مفید هستند، اما مصرف زیاد آن نه تنها باعث اضافه وزن، بلکه باعث پوسیدگی دندان نیز می شود. این مواد غذایی مدت زیادی بر روی دندان باقی می ماند و زمینه فعالیت باکتری را فراهم می نماید؛ بنابراین باید آن رابه صورت کنترل شده در رژیم غذایی فرزندان خود قرار دهید.
شیرینی و آب نبات
شیرینی جات معمولا زمان زیادی بر روی دندان و شیارهای آن باقی می ماند، به همین علت باید این مواد را در رژیم غذایی فرزندانتان محدود کنید تا دندان های سالم تری داشته باشند.
نوشابه و نوشیدنی های شیرین
نوشابه و نوشیدنی های شیرین به علت قند بالا، بافت دندان کودک را تخریب می کنند. اگر از این نوشیدنی به جای آب استفاده کنید، قطعا باید منتظر پوسیدگی و خرابی باشید. از طرفی انواع آبمیوه نیز حاوی مقادیر زیادی قند بوده و تاثیر چندانی بر سلامت کودکان ندارد. سعی کنید که میوه و آب را جایگزین این مواد غذایی مضر کنید.
مواد غذایی چسبنده
به طورکلی هرگونه مواد غذایی چسبنده برای کودکان ممنوع می باشد. این مواد شامل: شیره، شکلات چسبنده، عسل، کلوچه، پاستیل و … می باشند. مصرف آن ها سبب می شود تا به دندان های عقبی بچسبند و به راحتی تمیز نشوند. از آنجایی که اطفال قدرت تمیز کردن این دندان ها را به خوبی ندارند، این مواد غذایی رفته رفته پوسیدگی را ایجاد می کند.
برخی از میوه ها
شاید تعجب برانگیز باشد که برخی میوه ها برای سلامت دندان اطفال غیرمفید واقع شده اند. اگرچه سرشار از از انواع ویتامین ها هستند، اما میوه هایی چون: گریپ فروت، لیمو و مرکبات اسیدی مینای دندان را ضعیف تر می کنند. توصیه می شود برای حفظ سلامت دندان فرزندتان، میوه های اسیدی باید به مقدار خیلی کم در برنامه غذایی آن ها قرار بگیرد.
چگونه باید کودک را به رعایت بهداشت دهان و دندان علاقه مند کرد؟
معمولا کودکان در سنین پایین، در برابرمسواک زدن و رعایت بهداشت دندان مقاومت نشان می دهند. اما والدین با انواع روش های مختلف می توانند فرزند خود را تشویق به مسواک زدن کنند تا سلامت دهان آن ها به خطر نیفتند.
خانوادگی مسواک بزنید
کودکان همیشه از والدین خود الگوبرداری می کنند و سعی در تکرار کار آن ها دارد. باید از این موضوع استفاده کنید تا آن ها را علاقه مند به رعایت بهداشت دهان نمایید. بهتر است خانوادگی مسواک بزنید تا او نیز کنار شما مشغول تمیز کردن دندان های خود باشد. به طور کلی، فعالیت خانوادگی و گروهی تاثیر زیادی در ایجاد اشتیاق درون فرزند داشته؛ چراکه آن ها فعالیت دسته جمعی را به فعالیت فردی ترجیح می دهند.
محیطی سرگرم کننده ایجاد کنید
بعضی اوقات بچه ها به علت فضای کسل کننده، از یک محیط و انجام کاری فرار می کنند. اما اگر همراه مسواک زدن آواز بخوانید، بازی کرده و یا محیطی سرگرم کننده ایجاد کنید، کودکان تمایل زیادی برای انجام این کار پیدا می کنند.
مسواک و خمیردندان کودکانه بخرید
وسایل مخصوص کودکان همیشه با طرح و رنگ های جذابی به بازار ارائه می شوند. بهتر است برای علاقه مند کردن فرزندان خود، مسواک و خمیردندان کودکانه بخرید. همچنین برای خرید سعی کنید از او نظرخواهی کرده و یا خودش طرح دلخواه را انتخاب کند. به همین ترتیب برای استفاده از آن ها قطعا شوق و ذوق نشان خواهد داد.
از وسایل آموزشی کمک بگیرید
از وسایل آموزشی مثل کتاب داستان ها، فیلم و یا موسیقی های مختلف که درباره اهمیت مسواک و بهداشت دهان صحبت می کنند، کمک بگیرید. این قصه ها با زبان و بیانی کودکانه اهمیت تمیز کردن دندان و رعایت بهداشت آن را توضیح می دهد و اثر بیشتری در ذهن فرزندتان خواهد داشت.
آیا جویدن آدامس برای کودکان مفید است؟
کودکان به مصرف تنقلات و انواع خوراکی های شیرین علاقه زیادی نشان می دهند، یکی از این تنقلات آدامس می باشد. بسیاری از والدین نگران آدامس جویدن فرزندان خود هستند و اجازه این کار را به آن ها نمی دهند. ولی آیا جویدن آدامس برای کودکان مفید است؟ در پاسخ باید بگوییم که در شرایط خاص، جوییدن آدامس برای کودکان مفید واقع می شود. این شرایط شامل:
- آدامس باید بدون شکر یا قند باشد.
- کودکان باید زیر 20 دقیقه آدامس بجوند.
- از آدامس به عنوان جایگزین مسواک استفاده نکنند.
در این شرایط با خیال راحت این تنقلات را در سبد غذایی فرزندان خود قرار دهید؛ چراکه با جوییدن صحیح آن، بزاق بیشتری در دهان کودک ترشح می شود و در نتیجه باکتری های مضر سطح دندان از بین خواهند رفت.
منبع : منبع
18th November 24