مصر باستان یکی از بزرگ‌ترین تمدن‌های تاریخ بوده و برخی از اختراعات دانشمندان آن مانند لوازم جراحی، خمیردندان، تقویم ۳۶۵ روزه و بسیاری موارد دیگر تا به امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرزمین فراعنه به اهرام ثلاثه‌ی غول‌آسا، مومیایی‌ها و جواهرات شهرت دارد اما این سرزمین هنوز هم رمز و رازهای بسیاری دارد که بسیاری از افراد نسبت به آن بی‌اطلاع هستند. در این مقاله به معرفی ۱۱ حقیقت کمتر شنیده‌شده در مورد مصر باستان خواهیم پرداخت.
۱. کلئوپاترا اصالتاً اهل مصر نبود
بدون شک کلئوپاترای هفتم یکی از افرادی است که نام او با مصر باستان عجین شده است. هر چند که کلئوپاترا در الکساندریا به دنیا آمده بود اما در واقع او از نسل خاندانی مقدونیه‌ای و به‌طور مشخص بطلمیوس اول، یکی از فرماندهان مورد اعتماد اسکندر کبیر بود.
سلسله‌ی بطلمیوسی از سال ۳۲۳ تا ۳۰ قبل از میلاد بر سرزمین مصر حکومت کرد و بیشتر پادشاهان این سلسله از فرهنگ و عقاید یونانی پیروی میکردند. در واقع، کلئوپاترا یکی از اولین اعضای سلسله‌ی بطلمیوسی بود که به زبان مصری صحبت می‌کرد.
۲. اولین پیمان صلح تاریخ در مصر باستان
مصر باستان بیش از دو قرن برای کنترل منطقه‌ای که امروز از آن به عناون سوریه یاد می‌شود، با پادشاهی هیتی‌ها در جنگ بود. درگیری‌های این دو سرزمین منجر به جنگ‌های خونینی مانند نبرد کادش (۱۲۷۴ قبل از میلاد) شد اما تا زمان حکومت رامسس دوم هیچ‌یک از دو طرف پیروز جنگ اعلام نشدند.
در حالی که مصریان و هیتی‌ها با خطراتی از سوی دیگر کشورها روبه‌رو بودند، رامسس دوم در سال ۱۲۵۹ قبل از میلاد بر سر پیمان صلحی با هاتوسیلی سوم (پادشاه هیتی‌ها) به توافق رسید.
این توافق جنگ میان دو سرزمین را پایان داد و به موجب آن، هر دو پادشاهی موظف بودند تا در صورت حمله از سوی کشورهای دیگر با یکدیگر متحد شوند. پیمان مصر و هیتی یکی از اولین معاهده‌های صلح تاریخ بوده و یک کپی از آن در بالای ورودی دفتر شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک قرار دارد.
۳. علاقه‌ی مصریان باستان به بازی‌های تخته‌ای
مصریان باستان پس از یک روز کاری سخت در کنار رود نیل، هنگام استراحت به انجام بازی‌های تخته‌ای می‌پرداختند. بازی‌هایی مثل مهن (Mehen) و سگ‌ها و شغال‌ها (Dogs and Jackals) در مصر باستان از محبوبیت بالایی برخوردار بودند اما احتمالاً سنت (Senet) محبوب‌ترین بازی تخته‌ای آن دوران است.
این بازی که قدمت آن به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد بازمی‌گردد، از تخته‌ای بزرگ تشکیل می‌شد که ۳۰ مربع روی آن نقش بسته بود و بازیکنان با پرتاب تاس، به‌ترتیب مهره‌های خود را روی آن به حرکت درمی‌آوردند.
تاریخ‌شناسان هنوز هم در مورد قوانین این بازی با یکدیگر بحث می‌کنند اما در محبوبیت آن هیچ بحثی وجود ندارد. نقاشی‌های قدیمی تصویر ملکه نفرتاری در حال انجام بازی سنت را به تصویر کشیده‌اند و حتی برخی از پادشاهان همانند توت‌عنخ‌آمون نیز تخته‌های بازی‌ها را در مقبره‌های خود دفن میکردند.
۴. آزادی و حقوق گسترده‌ی زنان مصری
در حالی که مصریان باستان در جامعه زنان را پایین‌تر از مردان به حساب می‌آوردند اما زنان مصری از حقوق و استقلال مالی و قانونی گسترد‌ه‌ای برخوردار بودند. آن‌ها حق خرید و فروش ملک، حضور در دادگاه به عنوان شاهد، نوشتن وصیت‌نامه و حتی ثبت قراردادهای قانونی را داشتند.
زنان مصری معمولاً در خارج از خانه کار نمی‌کردند اما آن‌هایی که به چنین شغل‌هایی مشغول بودند، حقوقی برابر با حقوق مردان را دریافت میکردند. بر خلاف زنان یونانی که عملاً یکی از اموال شوهرانشان محسوب می‌شدند، زنان مصری حق طلاق و ازدواج مجدد را نیز داشتند.
همچنین زوج‌های مصری پیش از ازدواج، بر سر قراردادی مذاکره میکردند که به زن اجازه می‌داد تا بتواند تمام اموال و ثروتی که پس از ادواج با همسر خود به اشتراک می‌گذارد را پس از طلاق پس بگیرد.
۵. اعتصاب کارگران مصری
هر چند که مصریان باستان از فرعون به عنوان یکی از خدایان یاد میکردند اما کارگران مصری از اعتراض به او و درخواست شرایط کاری بهتر ابایی نداشتند. مشهورترین نمونه‌ی این رفتار در قرن ۱۲ قبل از میلاد و در دوران حکومت رامسس سوم مشاهده شد.
در آن زمان پس از این که کارگران هنگام ساخت گورستان سلطنتی در دیر ال‌مدینه سهم گندم خود را دریافت نکردند، دست به یکی از اولین اعتصاب‌های تاریخ زدند. کارگران با بست‌نشینی در معابد اطراف از کارکردن امتناع ورزیدند و با همین اقدام توانستند سهم گندم خود را دریافت کنند.
۶. وزن بالای فراعنه
نقاشی‌های مصری معمولاً فراعنه را با ظاهری جذاب و تندیس‌وار نشان می‌دهند اما به احتمال زیاد چنین چیزی حقیقت ندارد. رژیم غذایی پادشاهان مصر شامل شراب، نان و عسل بود که حاوی مقادیر زیادی شکر است و تحقیقات نشان داده که این رژیم غذایی تاثیر زیادی بر وزن آن‌ها داشته است.
آزمایش‌های انجام‌شده روی مومیایی‌ها به وزن بالای پادشاهان مصر باستان و احتمال بالای ابتلای آن‌ها به دیابت اشاره داشته است. برای مثال تاریخ‌شناسان بر این باورند که ملکه حتشپسوت، که در تصاویر و نقاشی‌ها با ظاهری جذاب نشان داده شده، در واقع بسیار چاق بوده و از مشکل ریزش مو رنج می‌برده است!
۷. اهرام ثلاثه توسط برده‌ها ساخته نشده است
بدون شک زندگی افرادی که در ساخت اهرام ثلاثه دست داشتند به هیچ وجه آسان نبوده چرا که بسیاری از این افراد از آرتروز و دیگر مشکلات جسمی رنج می‌بردند اما شواهد نشان می‌دهد که این معابد غول‌آسا توسط برده‌ها ساخته نشده و در واقع کارگران با دریافت حقوق روی ساخت آن کار میکردند.
مطالب مرتبط:
- حقایقی جذاب درباره تاریخ فناوری؛ از نام گذاری گوگل تا تبلیغات اپل
- حقایقی جذاب درباره سونی که احتمالاً نمی دانید
- ۲۵ حقیقت جذاب درباره مایکروسافت که احتمالاً نمی دانید
این افراد تیمی از صنعت‌گران ماهر و کارگران را تشکیل داده بودند و برخی از آن‌ها به ساخت چنین بناهایی افتخار میکردند. ایده‌ی احتمال استفاده از برده‌ها در ساخت اهرام ثلاثه ابتدا در قرن پنج پیش از میلاد توسط هرودوتوس، تاریخ‌نگار یونانی، مطرح شد اما امروزه بیشتر تاریخ‌شناسان این ایده را رد کرده‌اند. هر چند که مصریان باستان با برده‌داری غریبه نبودند اما آن‌ها بیشتر از برده‌ها در زمین‌های کشاورزی استفاده میکردند.
۸. کشته شدن توت‌عنخ‌آمون توسط اسب آبی
با وجود کشفیات متعدد در رابطه با مصر باستان، اما تا به امروز اطلاعات زیادی از توت‌عنخ‌آمون به‌دست نیامده است. با این وجود، برخی از تاریخ‌شناسان ادعا کرده‌اند که از چگونگی کشته‌شدن این پادشاه نوجوان اطلاع دارند.
اسکن‌‌های بدن توت‌عنخ‌آمون نشان می‌دهد که او بدون قلب و قفسه‌ی سینه‌ی خود مومیایی شده که بر خلاف روش‌های مومیایی‌کردن سنتی در مصر است.
شواهد نشان می‌دهد که پادشاهان مصری به شکار اسب‌های آبی علاقه‌ی زیادی داشتند و مجسمه‌ی کشف‌شده در مقبره‌ی توت‌عنخ‌آمون، او را در حال پرتاب هارپون نشان می‌دهد. به‌گفته‌ی برخی از تاریخ‌شناسان، همین موضوع به کشته‌شدن احتمالی او توسط اسب‌های آبی اشاره دارد.
۹. پزشکان متخصص
پزشکان باستان معمولاً در تمام زمینه‌ها‌ی پزشکی فعالیت داشتند اما شواهد نشان می‌دهد که برخی از پزشکان مصری روی ترمیم بخش خاصی از بدن انسان تمرکز میکردند.
این نوع از پزشکی تخصصی ابتدا در سال ۴۵۰ قبل از میلاد توسط هرودوتوس مشاهده شد. او در نوشته‌های خود به تمرکز پزشکان مصری بر یک بخش از بدن اشاره داشت و ادعا کرد که برخی از پزشکان تنها به درمان بیماری‌های چشمی پرداخته و برخی دیگر تنها بیماری‌های دندان را درمان میکردند.
۱۰. نگه‌داری از حیوانات مختلف به عنوان حیوانات خانگی
مصریان باستان به حیوانات به عنوان تجسم خدایان نگاه میکردند و جزو یکی از اولین تمدن‌هایی بودند که از حیوانات خانگی محافظت میکردند. مصریان به‌طور ویژه به گربه، که آن را با باستت (الهه‌ی محافظت) مرتبط می‌دانستند، علاقه داشتند اما به همین ترتیب ارزش زیادی برای شاهین، لک‌لک گرمسیری، سگ و شیر قائل بودند.
بسیاری از این حیوانات جایگاه ویژه‌ای در خانه داشتند و معمولاً پس از مرگ با صاحب خود مومیایی و دفن می‌شدند. دیگر حیوانات برای کمک به صاحبان خود آموزش داده می‌شدند و برای مثال، افسران پلیس آن زمان در جست‌و‌جوهای خود از سگ‌ها و میمون‌های تعلیم‌داده‌شده کمک می‌گرفتند.
۱۱. استفاده مردان و زنان از لوازم آرایشی
مردان و زنان مصری از مقادیر زیادی لوازم آرایشی استفاده میکردند و معتقد بودند که با این کار، رع و حورس از آن‌ها محافظت خواهند کرد. مواد آرایشی در مصر باستان با آسیاب‌کردن سنگ‌هایی مانند مرمر سبز و گالن و ترکیب آن‌ها با ماده‌ای به‌نام کهل به‌دست می‌آمد و با استفاده از لوازمی مانند چوب، استخوان و عاج در اطراف چشم استفاده می‌شد.
زنان مصری همچنین از رنگ قرمز روی گونه‌ها و حنا روی ناخن‌ها و دستان خود استفاده میکردند و هر دو جنس، عطرهایی که از ترکیب روغن، مر و دارچین تولید می‌شد را مورد استفاده قرار می‌دادند.
مصریان باستان بر این باور بودند که آرایش صورت موجب محافظت در برابر بیماری می‌شود و ظاهراً این باور آن‌ها چندان هم اشتباه نبوده چرا که تحقیقات نشان داده است که مواد سربی استفاده‌شده در اطراف چشم از عفونت‌های چشمی جلوگیری می‌کند.
منبع: History
11th November 24